Lễ Kathina (hay còn gọi là lễ dâng y cà sa hoặc lễ dâng bông) của đồng bào dân tộc Khmer là một trong những ngày lễ lớn và quan trọng của hệ phái Phật giáo Nam tông. Hàng năm, trong khoảng thời gian từ ngày 15/9 đến 15/10 âm lịch, bà con người Khmer Nam Bộ, Phật tử Nam tông lại rộn ràng tổ chức lễ Kathina, cầu cho phum sóc yên ấm, mọi người bình an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và thành kính dâng những áo cà sa, các vật dụng dành cho chư tăng.

Lễ Kathina là niềm tự hào và nguyện ước của mỗi gia đình, dòng họ người Khmer. Thông thường, khi được tổ chức lễ Kathina, nhiều gia đình sẽ cúng dường thêm cho nhà chùa một kỷ vật nào đó như: Chiếc giường, bàn, ghế, tủ… để ghi nhận thời gian tổ chức, lòng thành kính của họ đối với nhà chùa cũng như góp phần trang bị vật dụng cho nhà chùa. Năm nay, gia đình bà Nguyễn Thị Mỹ Linh, ở quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ được làm thí chủ chính tại Lễ Dâng Y Kathina ở Chùa Pitu Khôsa Răngsây.

Bà Nguyễn Thị Mỹ Linh chia sẻ gia đình bà chuẩn bị gần 1 năm cho buổi lễ long trọng này. "Mọi năm Lễ này đối với người dân tộc Khmer là lễ rất quan trọng, rất lớn, với lượt phật tử đến từ vài trăm cho đến một ngàn người, năm nay thì rất ít luôn, chỉ vài chục phật tử quen biết mới tới do tình hình dịch bệnh. Là người đứng ra tổ chức Lễ Dâng y này, mặc dù tình hình rất là khó khăn nhưng do đủ duyên và cái phước tới, tôi đã làm được Lễ Dâng y theo ước nguyện, tôi rất hoan hỷ."

Vật phẩm dâng lễ, ngoài những lễ vật truyền thống như áo cà sa, bình, bát, bút… còn có các vật dụng sinh hoạt, đồ dùng hàng ngày cần thiết khác trong chùa như: gạo, thuốc men, thực phẩm...  Lễ dâng Y Kathina tổ chức trong 2 ngày với phần lễ, phần hội. Ngày thứ nhất, các gia đình tổ chức cho các đoàn phật tử đi quyên góp tịnh tài gồm dâng bông bạc (dâng cúng cây bông hoa có kèm theo tiền, gọi là cây tiền hoặc dâng cúng cây lá vàng, lá bạc) để mua các vật dụng dâng đến chư tăng.

Sau đó họ thỉnh chư tăng đến để tụng kinh và cầu an cho gia chủ và cư dân trong phum, sóc. Ngày thứ hai tổ chức rước Kathina quanh phum sóc của mình, đi kèm đám rước Kathina là đội múa trống Sa dăm, đội Rô băm, các chú khỉ Hanuman,...và những thiếu nữ, các phật tử xếp thành 2 hàng rước lễ vật lên chùa. Rồi họ được các vị sư hành lễ Phật 3 vòng xung quanh Chính điện chùa và thực hiện nghi lễ Dâng Y Kathina tại Chính điện.

Bà Bành Ngọc Phương, ở quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ, tham dự lễ Kathina, bày tỏ: "Tôi được mời đến dự Lễ Dâng y này trong lòng rát là phấn khởi, tôi thấy thì cũng đầy đủ nghi lễ và cũng trang nghiêm, trang trọng như thường lệ mọi năm. Tôi mong muốn rằng sau khi đại dịch được khỏi, những năm sau này được dự lễ đông hơn, long trọng hơn."

Để tăng thêm phần long trọng, chính quyền địa phương hỗ trợ các chùa tổ chức trò chơi dân gian, hát dù kê, biểu diễn nghệ thuật truyền thống phục vụ bà con vui chơi giải trí về ban đêm. Mùa Lễ Dâng Y Kathina, tại thành phố Cần Thơ có 12 chùa Phật giáo Nam Tông và Học viện Nam tông Khmer được tổ chức Lễ.

Theo Thượng tọa Lý Hùng, Phó Trưởng Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Cần Thơ, Trụ trì chùa Pitu Khôsa Răngsây, lễ Kathina tăng cường mối đoàn kết giữa chư tăng, phật tử trong phum sóc: "Bà con dâng cúng dường y đến chư tăng, y đây tượng trưng cho màu cờ La Hán, tượng trưng cho ruộng phước, phước điền. Một vị thọ y có thể giúp cho tất cả các vị sư trong chùa. Những thí chủ mà họ đăng ký dâng cúng dường cho các chư tăng là một đại phước trong kiếp hiện tại mà họ được làm."

Hiện nay, khi đời sống của đồng bào Khmer được nâng lên rõ rệt, thì lễ Kathina tại các chùa được tổ chức quy mô, đông vui hơn trước. Lễ Kathina, nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer là dịp cộng đồng quyên góp để tu sửa chùa chiền, nhà tăng, trường học và là dịp gắn kết đồng bào dân tộc Khmer.

Hồng Phương